سنت های دینی درجامعه نهضت العلما و نقش پسانترن ها در شکل دهی آن
اهل سنت در اندونزی با تاریخچه‌ای غنی و نقش برجسته درجامعه، فرهنگ و سیاست، یکی از ارکان اصلی اندونزی مدرن است. با وجود چالش های موجود، این جامعه توانسته است با حفظ ارزش ها و فرهنگ خود، در جهت توسعه و پیشرفت کشورگام های مهمی بردارد. آینده اهل سنت در اندونزی به توانایی آنها در تطبیق با تغییرات جهانی و حفظ هویت اسلامی بستگی دارد. جامعه نهضت العلما درحال حاضر درسرتاسر اندونزی پراکنده شده و وجود آنان درساختار استان ها شهرداری ها، و روستا ها دیده می شود. بطورکلی جامعه نهضت العلما از روستائیانی که به سنت اسلامی توسعه یافته علمای (کیایی) تمسک قوی جسته اند، تشکیل شده است. بنابراین جامعه نهضت العلما از ارزش های فرهنگی و سنت های قدیمی اجدادشان محافظت کرده و آنها را با ارزش های تعالیم اسلامی تطبیق می دهند. براساس این منشور فکری و تشکیلاتی نهضیین یا اهل سنت و جماعت خود را پیروان سنت پیامبر، و صحابه می نامند.
نهضیین اعتقاد دارند که اجرای تعالیم اسلامی توسط علما، اولیای اسلام درجاوه و کیایی که همان علمای که عهده دار حوزه ها (پسانترن) هستند، ارائه شده است. پسانترن ها کاملا کیایی محور است، از ورود اسلام تا یکی دو سده بعد، پسانترن ها آغاز به فعالیت کرده و درتعداد اندک طلبه جذب کرده و قدرت اجتماعی بدست آورده اند. ازسال ۱۸۹۰ پسانترن ها قدرت می گیرند به این علت که با سهولت رفت و آمدها، خیلی از اساتید پسانترن ها به مکه و حجاز جهت آموزش مهاجرت کردند و به غرب آسیا وارد شدند و با بازگشت به اندونزی هرکدام شان یک پسانترن تاسیس کرده و لذا با رشد کمی تعداد پسانترن ها کیفیت نیز افزایش می یا بد و از این سال به بعد تقریبا جریان اصلاح گرایی آغاز می شود.
بنابراین کیایی (علما) که محصول پسانترن های جامعه نهضت العلما است از نظام مذهب داری در درک و اجرای مضامین قرآنی و روایی پیروی می کنند. به نظر علمای نهضت العلما تنها چهار امام مذهب (حنفی، مالکی شافعی و حنبلی) وجود دارد که آرای آنها را مشروع و حق می دانند. مردم در نظام مذهب داری می توانند از نظریه احکام امامان مذهب یا از روش و نظریه اثبات احکام تعلیم شده، پیروی نمایند. آنان بر این باورند جامعه نهضت العلما از اشتراک فرهنگ سنت و وراثت تاریخی خود برخوردار است.
سنت های دینی درجامعه نهضت العلما
عموماً جامعه نهضت العلما دارای انواع سنت های دینی محلی پیش از اسلام است. مراسم و سنت های محلی موجود درمیان جامعه اندونزی (به ویژه درجاوه) مورد احترام قرارگرفته و با تلفیق این سنت ها معانی جدیدی از سنت دینی نهضت العلما بوجود آمده است. مراسم شکرگزاری دربرابر حوادث مهم در زندگی همچون ازدواج، مراسم هفت ماه از حاملگی، تولد و مرگ و غیره از جمله سنت های دینی درجامعه اسلامی سنتی یا جامعه نهضیین به شمار می‌آیند. مراسم سنتی عملاً شکل اصلی خود را به نمایش گذاشته است. قرائت قرآن، ذکر خدا و صلوات به آن مراسم رنگ و بو دینی می دهد. سنت ها و فرهنگ های یک جامعه پیش از اسلام با ارزش های تعالیم اسلامی منطبق شده و حتی این انطباق به عنوان روش گسترش اسلام به حساب آمده است.
و اینگونه مطالب با اصل اسلام که رحمت للعالمین و تاکید بر مهربانی است، سازگاری دارد. اصل یاد شده در نگرش جمعی نهضیین تدوین گشته و آن عبارت از حفظ سنت های خوب موجود درجامعه و ایجاد سنت های جدید بهتر با الگو پذیری از دین اسلام. جامعه نهضیین معتقدند که اینگونه مراسم (شکرگزاری) نتایج مفیدی دارد، مانند معنویت، درک معانی اجتماعی، نقش خداوند متعال درهمه ابعاد زندگی روزمره، توسعه و تقویت اتحاد و انسجام برادری، روابط فرهنگی میان مردم و جامعه و انتقال این مفاهیم به نسل های بعدی.
از سنت های مهم دیگر درجامعه نهضیین برگزاری مجالس ترحیم و بزرگداشت علما، اولیا، مرشدان و پدران و مادران (اجداد) شان است. مجلس ترحیم (با برنامه قرائت قرآن، صلوات، ذکر خدا و دعاها) در هر شب به مدت ۷ شب، چهلم، شب صدم و یک سال از فوت مرحوم و یا به هنگام زیارت قبور علما، اولیا، اساتید پدران و مادران برگزار می شود. قرائت چنین دعاهای به اعتقاد نهضیین (اگر با خلوص نیت و ایمان به خدا همراه باشد) می‌تواند وسیله‌ای برای ارتباط اموات و زنده ها باشد. بنابراین دعا ها می تواند بار درد و رنج میت را کاهش دهد و نجات و سعادت به آنها تقدیم کند. واما ارواح صالحان به نظر جامعه نهضیین می توانند در موفقیت ماندگان دراین جهان و جهان دیگر کمک کند. همچنین سنت و رسوم زیارت قبور صالحان و اولیا سنت حول(سالگرد رحلت) و سنت توسل به انبیا، اولیا و علمای مقدس میان جامعه نهضیین همیشگی و جاودان است.
از مراسم و تشریفات مذهبی دیگر در میان جامعه نهضین مراسم طریقت است. معنای لغوی این واژه راه و طریق است و دراصلاح به آن مراسم اعمال عرفانی می‌گویند که قرائت اذکار و تمجید خدا با روش های خاص را به همراه دارد. طریقت در جامعه نهضیین از معنویت والای برخوردار است که می تواند انسان را به اوج لذت عبادت و حقیقت زندگی برساند. درجامع نهضیین مکتب های طریقت معتبری بر اساس عقاید اهل سنت و جماعت وجود دارد که پیروان زیادی را جذب کرده و بزرگترین آنها طریقت های قادریه و نقشبندیه است.
منابع:
https://www.nu.or.id/
https://id.wikipedia.org/wiki/Halaman_Utama
نظر شما